Chuyên gia HSBC: Không phải là sự phục hồi bình thường

Cuối cùng, vaccine cho đại dịch COVID-19 đang trong quá trình đưa vào sử dụng. Nếu không có những trục trặc về mặt kỹ thuật hoặc trở ngại nào về mặt phân phối, hàng trăm triệu người sẽ được tiêm ngừa trong những tháng tới. Điều đó sẽ khiến các hoạt động kinh tế sẽ được bình thường hóa nhanh chóng và đưa chúng ta thoát ra khỏi một cuộc suy thoái kinh tế sâu rộng. Thật thú vị khi nghĩ đến việc sẽ chứng kiến các kịch bản phục hồi thông thường, theo đó, sản xuất tăng vọt đi trước thúc đẩy các hoạt động thương mại theo sau với nhiều nền kinh tế ở châu Á đang dẫn đầu đà tăng trưởng toàn cầu. Chắc chắn đó chính là mô hình hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và nhiều lần suy thoái trước đây. Tuy nhiên lần này sẽ có một mô hình phục hồi thật khác xuất hiện trong năm 2021 với mảng dịch vụ sẽ dẫn dắt chứ không phải do sản xuất.

Và điều đó có ý nghĩa quan trọng đối với các nước châu Á – nơi mà sản xuất thường đóng vai trò lớn hơn. Hơn nữa, chắc chắn sẽ có một vài ‘đền đáp’ cho hoạt động xuất khẩu rất kiên cường của các nước châu Á trong năm nay. Điều đó không có nghĩa là sự phục hồi của các nền kinh tế trong khu vực sẽ không thực sự tốt trong những quý tới. Ngay cả khi vaccine tiếp cận tới các nước châu Á muộn hơn so với các nước phương Tây thì những quốc gia này vẫn sẽ tạo nên sự khác biệt (đặc biệt là đối với du lịch). Tuy nhiên, sự phục hồi lần này chắc hẳn sẽ không ‘rực rỡ’ như những lần trước. Ngoài ra, còn một lý do khác là các ngân hàng trung ương châu Á đang được đánh giá sẽ rất chậm trong năm 2021.

Hãy bắt đầu mọi thứ với Hoa Kỳ với một số dữ liệu khá tin cậy và kịp thời về mô hình chi tiêu của người tiêu dùng trong năm nay. Điều này sẽ giúp chúng ta phác họa một quan điểm rộng hơn có thể áp dụng cho hầu hết các thị trường đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19. Biểu đồ 1 cho thấy tăng trưởng chi tiêu của hộ gia đình được phân chia thành hai mảng dịch vụ và hàng hóa. Không có gì đáng ngạc nhiên, nhu cầu về dịch vụ – được đánh dấu bằng hình vuông xanh, mặc dù có sự phục hồi nhẹ, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức của năm ngoái. Ngược lại, nhu cầu hàng hóa đã tăng vọt trong những tháng gần đây, và hiện cao hơn 7% mức của năm trước. Sự khác biệt như vậy là rất bất thường: chẳng hạn như trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhu cầu hàng hóa đã giảm nhiều hơn (trong khi dịch vụ thậm chí không bao giờ giảm; hình vuông màu xanh dương). Từ góc độ này cho thấy, sự phục hồi nhờ vào việc có vaccine trong năm tới có thể sẽ do nhu cầu về dịch vụ dẫn dắt, chứ không phải hàng hóa, như sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.